Μεγάλο μέρος των εμπορικών συναλλαγών πραγματοποιείται μέσω προσώπων που παρεμβάλλονται μεταξύ του παραγωγού ενός προϊόντος και του τελικού του αποδέκτη. Οι βασικότερες μορφές είναι η σύμβαση εμπορικής αντιπροσωπείας (όπου ο εμπορικός αντιπρόσωπος εισπράττει προμήθεια επί των πωλήσεων στις οποίες μεσολαβεί) και η σύμβαση εμπορικής διανομής (όπου ο διανομέας αγοράζει και μεταπωλεί τα προϊόντα του παραγωγού, στο πλαίσιο μιας μονιμότερης συνεργασίας μεταξύ τους). Παρεμφερής σύμβαση συνεργασίας, με τα δικά της όμως χαρακτηριστικά γνωρίσματα, είναι η σύμβαση franchising.
Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτών των μορφών συνεργασίας, ενδείκνυται σε προληπτικό επίπεδο η διαμόρφωση της κατάλληλης συμφωνίας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται κατά το δυνατόν η προστασία του εκπροσωπούμενου μέρους. Σύνθετα ζητήματα προκύπτουν όταν ένα από τα μέρη καταγγέλλει τη σύμβαση, οπότε και ενδέχεται να ζητηθεί αποζημίωση. Ειδική μορφή αποτελεί η αποζημίωση πελατείας, που ενσωματώνει τις αξιώσεις για τα επωφελή αποτελέσματα που είχε η συνεργασία ως προς τη διεύρυνση του πελατολογίου του παραγωγού. Συχνά οι σχετικές αμφισβητήσεις οδηγούνται στα δικαστήρια, τα οποία καλούνται να εφαρμόσουν διατάξεις επηρεασμένες από την εξέλιξη του ευρωπαϊκού δικαίου. Σε περιπτώσεις συνεργασίας μεταξύ προσώπων (φυσικών ή νομικών) εγκατεστημένων σε διαφορετικές χώρες, ιδιαίτερη σημασία έχει η συνομολόγηση συμφωνίας για το ποιο δικαστήριο είναι αρμόδιο, μεταξύ άλλων και για τον λόγο ότι έμμεσα καθορίζονται οι ουσιαστικές διατάξεις που τελικά θα εφαρμοσθούν.
Ως νομικοί έχουμε ιδιαίτερα ενεργό παρουσία στη συμβατική διαμόρφωση αυτών των μορφών συνεργασίας και/ή στη δικαστική/διαιτητική διευθέτηση των θεμάτων που απορρέουν από αυτές, κυρίως με την άμεση συνδρομή στον εντολέα, αλλά επίσης και υπό μορφή γνωμοδοτήσεων ή συμμετοχής σε διαιτητικά δικαστήρια.
Δημοσιεύσεις σχετικές με τις Συμβάσεις εμπορικής αντιπροσωπείας και διανομής:
– Ζητήματα διεθνούς δικαιοδοσίας και εφαρμοστέου δικαίου επί συμβάσεως διανομής, ΔΕΕ 2004.857-870.
– The Impact of the Unification of European Procedural Law on Commercial Agency and Distribution Agreements, in Collection of Papers, Skopje 2011, p. 145-158.